Rượu và bệnh đa xơ cứng: Những điều bạn cần biết

Hãy tưởng tượng bạn ra ngoài ăn tối với bạn bè vào tối thứ Sáu, tận hưởng cuộc trò chuyện nhẹ nhàng sau một tuần làm việc dài. Người phục vụ đến nhận món và bạn định gọi một ly rượu vang đỏ thông thường thì bạn dừng lại - bạn vừa được chẩn đoán mắc bệnh đa xơ cứng (MS). Uống rượu có được không, hay nó có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của bạn?

Bài viết này khám phá MS là gì, rượu ảnh hưởng như thế nào đến những người mắc bệnh này và đưa ra những lời khuyên thiết thực để quản lý nó.

Bệnh đa xơ cứng (MS) là gì?

Bệnh đa xơ cứng là một bệnh mãn tính của hệ thần kinh trung ương làm gián đoạn sự giao tiếp giữa não và tủy sống. Nó được coi là một chứng rối loạn tự miễn dịch, trong đó cơ thể tự tấn công nhầm, mặc dù các yếu tố môi trường, vi rút và di truyền cũng có thể góp phần gây ra tình trạng này.

Trong MS, vỏ myelin bảo vệ xung quanh các sợi thần kinh bị tổn thương, hình thành mô sẹo gọi là xơ cứng. Tổn thương này ngăn cản các dây thần kinh dẫn truyền xung điện đúng cách, dẫn đến các triệu chứng khó lường như tê, ngứa ran, thay đổi tâm trạng, các vấn đề về trí nhớ, đau đớn và mệt mỏi. Các triệu chứng rất khác nhau—một số người bị ảnh hưởng nhẹ, ngắn hạn, trong khi những người khác có thể bị tê liệt hoặc mất thị lực, giọng nói hoặc khả năng vận động.

Rượu ảnh hưởng đến bệnh đa xơ cứng như thế nào?

Mối quan hệ giữa rượu và MS rất phức tạp. Một số nghiên cứu cho thấy rượu có thể tạm thời làm trầm trọng thêm các triệu chứng, trong khi những nghiên cứu khác cho thấy nó có thể làm dịu hệ thống miễn dịch hoạt động quá mức. Vì MS liên quan đến tình trạng viêm mãn tính nên các liệu pháp điều trị thường nhằm mục đích ngăn chặn phản ứng miễn dịch. Một số nghiên cứu cho thấy uống rượu thường xuyên có thể ức chế một số chức năng miễn dịch nhất định, nhưng bằng chứng chưa thuyết phục và cần nhiều nghiên cứu hơn.

Tuy nhiên, có những nhược điểm rõ ràng khi uống rượu với MS:

• Các triệu chứng MS trầm trọng hơn: Rượu có thể làm giảm khả năng phối hợp, cân bằng và lời nói - những vấn đề thường gặp ở MS. Là một chất ức chế hệ thần kinh trung ương, nó làm chậm các phản ứng của não và tủy sống, dẫn đến suy nghĩ chậm hơn, phản ứng thể chất yếu hơn và tăng tình trạng mất thăng bằng. Rượu cũng là thuốc lợi tiểu, có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng bàng quang hoạt động quá mức.
• Tâm trạng thay đổi: Các rối loạn tâm trạng như lo lắng và trầm cảm phổ biến và nghiêm trọng hơn ở những người bị MS. Rượu có thể giúp cải thiện tâm trạng tạm thời nhưng lại phá vỡ sự cân bằng dẫn truyền thần kinh, có khả năng làm tăng trầm cảm và lo lắng theo thời gian. Các nghiên cứu liên kết việc uống rượu có vấn đề với sự lo lắng cao hơn và ý nghĩ tự tử ở bệnh nhân MS.
• Tương tác thuốc có hại: Các loại thuốc MS phổ biến bao gồm thuốc giãn cơ, thuốc chống trầm cảm, thuốc chống viêm và thuốc giảm đau. Kết hợp những thứ này với rượu có thể làm tăng tác dụng an thần, tăng nguy cơ chảy máu dạ dày và làm trầm trọng thêm tình trạng trầm cảm. Rượu cũng có thể làm cạn kiệt các chất dinh dưỡng thiết yếu như kẽm.

Rượu vang đỏ có hại cho MS không?

Rượu vang đỏ thường được ca ngợi vì chất chống oxy hóa, nhưng liệu nó có an toàn cho bệnh MS? Một nghiên cứu năm 2017 cho thấy những người uống ba ly rượu vang đỏ mỗi tuần có tỷ lệ khuyết tật thần kinh thấp hơn, nhưng kết quả chụp MRI cho thấy nhiều tổn thương não hơn. Mặc dù cần nhiều nghiên cứu hơn nhưng tránh uống rượu nói chung là tốt cho sức khỏe hơn vì nó có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đột quỵ và một số bệnh ung thư — những tình trạng có thể làm phức tạp bệnh MS.

Uống rượu có gây ra MS không?

Bằng chứng về rượu là yếu tố nguy cơ của MS còn chưa rõ ràng. Một số nghiên cứu cũ cho thấy việc tiêu thụ rượu mạnh hàng ngày làm tăng nguy cơ mắc bệnh MS, trong khi những nghiên cứu khác cho thấy uống rượu vừa phải làm giảm một nửa tỷ lệ này. Nghiên cứu gần đây cho thấy không có mối liên hệ đáng kể nào, vì vậy không có bằng chứng thuyết phục nào cho thấy rượu gây ra MS.

Các lựa chọn thay thế đồ uống lành mạnh hơn cho MS

Nếu rượu không lý tưởng, bạn có thể uống gì thay thế?

• Nước: Cần thiết cho quá trình hydrat hóa, nước giúp giảm các triệu chứng bàng quang và ruột, giảm tác dụng phụ của thuốc, chống mệt mỏi và suy giảm tinh thần.
• Cà phê: Nghiên cứu cho thấy cà phê và caffeine có thể bảo vệ chống lại MS do đặc tính chống viêm và kích thích hệ thần kinh. Chỉ cần cân bằng nó với nước để tránh mất nước.
• Trà xanh: Hợp chất hoạt động của nó, EGCG, có thể giúp điều chỉnh chức năng tế bào miễn dịch và cải thiện các triệu chứng bệnh tự miễn như bệnh MS.

Điều trị cho MS là gì?

Không có cách chữa trị MS, vì vậy việc điều trị tập trung vào việc kiểm soát tình trạng và giảm bớt các triệu chứng. Các liệu pháp điều trị bệnh (DMT)—dùng dưới dạng thuốc viên, thuốc tiêm hoặc dịch truyền—có thể làm giảm tái phát và làm chậm quá trình hình thành tổn thương mới, đặc biệt là khi bắt đầu sớm. Kế hoạch điều trị được cá nhân hóa và có thể có sự tham gia của các nhà thần kinh học, nhà vật lý trị liệu và các chuyên gia khác.

Mẹo quản lý MS

Bên cạnh việc điều trị y tế, những chiến lược lối sống này có thể giúp kiểm soát các triệu chứng MS:

• Ăn thực phẩm bổ dưỡng: Một chế độ ăn uống cân bằng với trái cây, rau quả, protein nạc, omega-3 và chất xơ giúp tăng cường năng lượng và ngăn ngừa táo bón.
• Giữ cho cơ thể bạn vận động: Tập thể dục thường xuyên giúp cải thiện tính linh hoạt, thăng bằng và các triệu chứng như mệt mỏi và các vấn đề về nhận thức. Vật lý trị liệu có thể nhắm vào các vùng yếu.
• Rèn luyện trí não của bạn: Tham gia vào các hoạt động thử thách tinh thần như câu đố, đọc sách hoặc các lớp học để duy trì khả năng nhận thức nhạy bén.
• Thực hành quản lý căng thẳng: Thiền, chánh niệm, hít thở sâu và kết nối xã hội có thể cải thiện chất lượng cuộc sống và có khả năng làm chậm sự tiến triển của bệnh.
• Bảo vệ sức khỏe tâm thần của bạn: Tìm kiếm liệu pháp hoặc thuốc điều trị trầm cảm và cân nhắc tham gia nhóm hỗ trợ MS để giảm bớt sự cô lập.

Điểm mấu chốt

Bệnh đa xơ cứng là một tình trạng mãn tính với các triệu chứng từ mệt mỏi đến các vấn đề về phối hợp. Mặc dù rượu không làm tăng nguy cơ mắc bệnh MS nhưng nó có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng như mất cân bằng và thiếu phối hợp. Các lựa chọn đồ uống lành mạnh hơn bao gồm nước, cà phê và trà xanh. Quản lý MS hiệu quả bao gồm sự kết hợp giữa chăm sóc y tế, ăn uống lành mạnh, tập thể dục thể chất và tinh thần cũng như giảm căng thẳng.

Nếu bạn cảm thấy khó kiểm soát lượng rượu của mình, hãy cân nhắc thử dùng Quietmate. Đó là một ứng dụng dựa trên khoa học thần kinh đã giúp nhiều người giảm uống rượu và xây dựng cuộc sống khỏe mạnh hơn, hạnh phúc hơn.