Alkol Neden Şeker İstemenizi Sağlar?

Şunu hayal edin: Kanepede en sevdiğiniz yere yerleştiniz ve Ted Lasso'nun bir bölümünü yeniden izlemeye hazırsınız. Seçtiğiniz içkiniz var; belki bir kadeh şarap ya da soğuk bir bira. Mükemmel, rahat bir akşam. Ama sonra birdenbire brownie ya da dondurma gibi tatlı bir şeyler yemek için güçlü bir istek hissedersiniz. Tanıdık geliyor mu?

Alkol içerken veya sonrasında canınızın şeker çekmesi aslında çok yaygındır. Bu istek, akşamdan kalmalık sırasında veya içkiyi bıraktıktan sonra da ortaya çıkabilir. Peki gerçekte neler oluyor? Şeker isteğinin ve alkolün ardındaki bilimi keşfedelim.

Şeker Nedir ve Neden Onu İstiyoruz?

Alkol ve şeker arasındaki bağlantıyı anlamak için şekerin ne olduğunu ve vücudumuzun ona neden bu şekilde tepki verdiğini bilmek yardımcı olur.

Şekerler bir tür karbonhidrattır; karbon, hidrojen ve oksijenden oluşan organik moleküllerdir. Pek çok gıdada, özellikle bitkilerde ve ayrıca süt gibi bazı hayvansal ürünlerde doğal olarak bulunurlar.

Karbonhidratlar yapılarına göre üç ana gruba ayrılır:

• Monosakkaritler: Tek molekülden oluşan basit şekerler. Örnekler arasında glikoz, fruktoz ve galaktoz bulunur.
• Disakkaritler: İki şeker molekülünün birbirine bağlanmasıyla oluşur. Sakkaroz (sofra şekeri), laktoz (süt şekeri) ve maltoz bu gruba girer.
• Polisakkaritler: Birçok şeker molekülünden oluşan kompleks karbonhidratlar. Nişasta, glikojen ve selüloz yaygın örneklerdir.

Şekerler basit karbonhidratlardır; monosakkaritler ve disakkaritler. Yavaş, sabit enerji sağlayan karmaşık karbonhidratların (yulaf ezmesi veya fasulye gibi) aksine şekerler, vücudunuz onları hızla emip kullandığı için size hızlı bir enerji artışı sağlar.

Birkaç çeşit şeker vardır:

• Glikoz: Vücudunuzun ana enerji kaynağı. Doktorların kan şekerinizi kontrol ederken ölçtüğü şey budur.
• Fruktoz: Meyve ve sebzelerde bulunur. Glikozdan daha tatlıdır ve vücut tarafından farklı şekilde işlenir.
• Sükroz: Glikoz ve fruktozdan yapılan sofra şekeri. Şeker kamışından veya şeker pancarından elde edilir.
• Laktoz: Süt ve süt ürünlerinde bulunan, glikoz ve galaktozdan oluşan şeker.
• Maltoz: Bazı tahıl ve sebzelerde bulunur ve iki glikoz biriminden oluşur.

Doğal şekerler (elmadaki fruktoz gibi) ile ilave şekerler (soda veya şekerlemedeki şeker gibi) arasında ayrım yapmak da önemlidir. İlave şekerler arasında yüksek fruktozlu mısır şurubu, maltodekstrin ve agav nektarı bulunur.

Şeker Beyninizi Nasıl Etkiler?

Şekere direnmek neden bu kadar zor? Her şey beyninize geliyor. Şeker yemek, zevk ve ödülle bağlantılı bir nörotransmiter olan dopamin salınımını tetikler.

Dopamin, yüksek kalorili yiyecekler yemek gibi hayatta kalmamıza yardımcı olan davranışları teşvik etmek için gelişti. Geçmişte gıdanın kıt olduğu zamanlarda, şekerli ve yağlı gıdalar çok ihtiyaç duyulan enerjiyi sağlıyordu. Günümüzde yiyecek bol olmasına rağmen beynimiz bizi şeker yediğimiz için ödüllendiriyor, bu yüzden tatlılara ve diğer kalori açısından zengin atıştırmalıklara can atıyoruz.

Şeker kendinizi iyi hissetmenizi sağlasa da kan şekerinizin düzenli olarak yükselmesi kilo alma, tip 2 diyabet ve kalp hastalığı gibi sağlık sorunlarına yol açabilir.

Şeker ve Alkol Arasındaki Bağlantı

Alkol içtiğinizde vücudunuz onu bir toksin olarak algılar ve onu parçalamaya odaklanır. Bu, karaciğerinizin kan şekerini düzenleme kabiliyetine müdahale ederek başlangıçta bir yükselişe ve ardından bir düşüşe neden olabilir. Bu düşüş, enerjinizi yeniden canlandırmak için tatlı bir şeyler istemenize neden olabilir.

Zamanla alkol ve şeker kombinasyonu karaciğerinizi zorlayabilir. Genellikle hem alkollü içeceklerde hem de tatlılarda bulunan çok fazla fruktoz, yağlı karaciğer hastalığına katkıda bulunabilir.

Alkol, İrade ve İstek

Alkol ayrıca beyninizin karar verme ve dürtü kontrolüne yardımcı olan prefrontal korteksini de etkiler. Beynin bu kısmı hasar gördüğünde, şeker yeme dürtüsü de dahil olmak üzere isteklere yenik düşmek daha kolay olur.

Ayrıca hem alkol hem de şeker dopamin düzeylerini artırır. Alkolün etkileri geçtiğinde dopamin seviyeleriniz düşer ve beyniniz bu iyi hissettiren kimyasal maddeyi elde etmenin başka bir yolunu arar. Şeker kolay bir alternatiftir.

Alkol aynı zamanda ruh halini düzenlemeye yardımcı olan bir nörotransmiter olan serotonini de etkiler. Beyniniz hızlı bir serotonin artışı için alkole veya şekere güvenmeye başlayabilir ve bu da seviyeler düştüğünde istek duymaya neden olabilir.

Şeker isteği ne zaman ortaya çıkar?

Şeker isteği, içmeyle ilgili farklı aşamalarda ortaya çıkabilir:

• İçerken: Alkol kan şekerinin yükselmesine neden olarak tatlı bir şeyler istemenize neden olabilir.
• İçtikten sonra: Vücudunuz alkolü işlediğinde kan şekeri düşebilir ve bu da iştahı artırabilir.
• Akşamdan kalma sırasında: Akşamdan kalma sırasında düşük kan şekeri yaygındır, bu nedenle vücudunuz şekerden hızlı enerji arar.
• Alkolü bıraktıktan sonra: Vücudunuz daha önce alkolün sağladığı dopamin ve serotonin yerine şeker isteyebilir.

Şeker İsteğini Nasıl Yönetebilirsiniz?

Şekeri azaltmak kolay değil; hatta bazı çalışmalar şekerin kokainden daha fazla bağımlılık yapıcı olabileceğini öne sürüyor. Ancak vücudunuzda neler olduğunu anlamak kontrolü ele almanıza yardımcı olabilir. İşte iştahı yönetmek için bazı ipuçları:

• Susuz kalmayın: Alkol sizi susuz bırakır ve bazen susuzluk açlıkla karıştırılır. Bol su iç.
• Etiketleri okuyun: Dünya Sağlık Örgütü günde 25 gramdan fazla ilave şeker tüketilmemesini önermektedir. Az yağlı yoğurt gibi yiyeceklerdeki gizli şekerlere dikkat edin.
• Protein yiyin: Peynir, tavuk veya nohut gibi protein açısından zengin gıdalar kan şekerinin dengelenmesine ve iştahın azalmasına yardımcı olabilir.
• Az şekerli içecekleri seçin: Bazı kokteyller şekerle doludur. Daha az ilave şeker içeren içecekleri tercih edin.
• Damak tadınızı ayarlayın: Diyetinizdeki şekeri yavaş yavaş azaltın. Zamanla aşırı tatlı yiyecekler daha az çekici hale gelecektir.
• Farkındalık alıştırması yapın: Şekeri ne zaman ve neden arzuladığınıza dikkat edin. Bu, dürtülere teslim olmak yerine bilinçli seçimler yapmanıza yardımcı olabilir.

İsteklerinizi Kontrol Altına Alın

Beyniniz ve vücudunuz, içki içtiğinizde şekere ulaşmanız için sizi kandırmaya çalışabilir, ancak buna karşılık verecek güce sahipsiniz. Biraz bilgi ve bazı pratik stratejilerle, şeker isteğinin sizi ele geçirmesine izin vermeden akşamlarınızın tadını çıkarabilirsiniz.

Herkes farklıdır, bu nedenle sizin için en iyi olanı bulmak için denemeler yapın. İster alkolü azaltıyor olun, ister sadece şeker isteğinizi daha iyi yönetmek istiyor olun, daha sağlıklı alışkanlıklara ve daha tatlı ama dengeli bir yaşama doğru ilerliyorsunuz.