Tìm hiểu cơ chế phòng vệ khi nghiện rượu

Cơ chế phòng vệ là chiến lược tâm lý theo bản năng giúp bạn tránh xa những suy nghĩ, hành động hoặc sự kiện khó chịu hoặc đau khổ. Ví dụ, thăng hoa là một cơ chế bảo vệ tích cực, trong đó bạn chuyển hướng những cảm xúc khó khăn sang các hoạt động mang tính xây dựng như thể thao hoặc công việc sáng tạo, thay vì trút chúng lên người khác.

Mọi người đều sử dụng các cơ chế phòng vệ, nhưng khi nghiện rượu, chúng thường trở nên không lành mạnh và gây hại cho các mối quan hệ. Nhận biết các cơ chế phòng vệ chung có liên quan đến chứng nghiện—và học cách giải quyết chúng—là một bước quan trọng để phục hồi.

Cơ chế phòng thủ nguyên thủy

Người nghiện rượu thường dựa vào cơ chế phòng vệ sơ khai. Chúng phát triển sớm trong cuộc sống và hoạt động một cách vô thức. Mặc dù phổ biến ở trẻ em và thanh thiếu niên nhưng chúng có thể trở nên có hại ở tuổi trưởng thành. Dưới đây là các biện pháp phòng thủ nguyên thủy thường gặp nhất:

• Từ chối: Từ chối chấp nhận thực tế hoặc sự kiện. Ví dụ, một người nghiện rượu có thể khẳng định rằng họ không có vấn đề gì về việc uống rượu, ngay cả khi có bằng chứng cho thấy điều ngược lại.
• Hồi quy: Trở lại các hành vi trẻ con khi bị căng thẳng, chẳng hạn như nằm trên giường hoặc bỏ bê trách nhiệm.
• Đi chệch hướng: Chuyển trọng tâm ra khỏi bản thân để trốn tránh trách nhiệm, thường bằng cách thay đổi chủ đề hoặc đổ lỗi cho người khác.
• Kìm nén: Ngăn chặn hoặc quên đi những ký ức đau buồn trong tiềm thức. Bản thân chứng nghiện có thể là một hình thức trấn áp, vì việc trốn tránh thực tế nghiện rượu có thể thúc đẩy việc sử dụng chất gây nghiện nhiều hơn.
• Hợp lý hóa: Đưa ra những lời bào chữa để biện minh cho hành vi và tránh cảm giác tội lỗi. Một người nghiện rượu có thể cho rằng việc uống rượu là có thể chấp nhận được vì họ đã có một ngày làm việc căng thẳng.

Cơ chế phòng vệ nào có thể dẫn đến lạm dụng rượu?

Sự từ chối và đàn áp đặc biệt có khả năng góp phần gây ra chứng nghiện rượu. Bằng cách từ chối thừa nhận vấn đề hoặc che đậy thực tế của nó, các cá nhân có thể trì hoãn việc tìm kiếm sự giúp đỡ, khiến cơn nghiện tiếp tục tồn tại.

Cơ chế phòng thủ trưởng thành

Cơ chế phòng vệ trưởng thành là những hành vi lành mạnh hơn, thích nghi hơn và phát triển sau này trong cuộc sống. Chúng giúp quản lý căng thẳng và xung đột một cách hiệu quả và thường được gọi là chiến lược đối phó tích cực. Ví dụ bao gồm:

• Lòng vị tha: Tìm kiếm sự thỏa mãn bằng cách giúp đỡ người khác. Điều này xây dựng các kết nối xã hội và hỗ trợ tinh thần, giảm bớt gánh nặng cho những khó khăn cá nhân.
• Hài hước: Sử dụng sự vui vẻ để giảm bớt căng thẳng và kết nối với người khác, khiến gánh nặng cảm xúc trở nên nhẹ nhàng hơn.
• Dự đoán: Chuẩn bị cho những thách thức trong tương lai để quản lý sự lo lắng. Đối với những người đang hướng tới sự tỉnh táo, điều này có thể liên quan đến việc lập kế hoạch không uống rượu.

Cơ chế phòng thủ ảnh hưởng đến các mối quan hệ như thế nào

Cơ chế phòng vệ không chỉ tác động đến bạn mà còn ảnh hưởng đến mối quan hệ của bạn với gia đình, bạn bè và đồng nghiệp.

• Mối quan hệ căng thẳng: Những biện pháp phòng thủ nguyên thủy như phủ nhận hoặc chệch hướng có thể đẩy mọi người ra xa và tạo ra hiểu lầm.
• Rào cản hỗ trợ: Hành vi phòng thủ có thể ngăn cản những người thân yêu đề nghị giúp đỡ, đặc biệt nếu họ không hiểu những gì bạn đang trải qua.
• Làm gương cho người khác: Trong gia đình, việc sử dụng các cơ chế phòng vệ để biện minh cho việc lạm dụng rượu có thể dạy cho trẻ những cách đối phó không lành mạnh, có khả năng tiếp tục một chu kỳ hành vi không thích hợp.

Vượt qua cơ chế phòng thủ mang tính hủy diệt

Bước đầu tiên là nhận ra rằng những cơ chế này đang cản trở bạn chữa lành cảm xúc và tự nhận thức. Một số cách tiếp cận có thể giúp ích:

• Trị liệu: Phân tâm học, trị liệu dựa trên chánh niệm và trị liệu giữa các cá nhân có thể nâng cao hiểu biết sâu sắc, giảm phản ứng phòng thủ và khám phá gốc rễ hành vi của bạn.
• Tự suy ngẫm và viết nhật ký về lòng biết ơn: Thường xuyên suy ngẫm về suy nghĩ và cảm xúc của mình sẽ giúp bạn phát hiện ra các cơ chế phòng vệ đang hoạt động. Viết nhật ký về lòng biết ơn có thể cải thiện tình cảm hạnh phúc và xây dựng khả năng phục hồi.
• Chánh niệm và thiền định: Các phương pháp thực hành như đi bộ, làm một việc hoặc làm các việc thủ công giúp bạn luôn tập trung và giảm căng thẳng, giúp bạn dễ dàng nhận biết và thay đổi các mô hình phòng thủ hơn.

Tiến về phía trước

Thay đổi cơ chế phòng vệ là một thách thức nhưng mang lại sức mạnh. Hãy nhớ rằng, bạn không cần phải làm điều đó một mình—sự hỗ trợ từ gia đình, bạn bè và chuyên gia có thể hướng dẫn bạn, đặc biệt khi bạn cảm thấy tiến độ chậm.

Nếu bạn đang tìm cách cắt giảm rượu và xây dựng thói quen lành mạnh hơn, hãy cân nhắc dùng thử Quietmate. Đây là một ứng dụng được hỗ trợ bởi khoa học thần kinh đã giúp nhiều người giảm việc sử dụng rượu và cải thiện lối sống của họ.