Hyperonafhankelijkheid begrijpen: wanneer zelfredzaamheid te ver gaat

De meesten van ons erkennen de waarde van onafhankelijkheid; het is een kwaliteit die we doorgaans vanaf jonge leeftijd moeten opbouwen. Onafhankelijk zijn kan ons zelfvertrouwen, onze eigenwaarde en ons beslissingsvermogen versterken. Maar wist u dat het tot het uiterste doorvoeren van onafhankelijkheid zelfs schadelijk kan zijn?

Hyperonafhankelijkheid is het onvermogen om afhankelijk te zijn van anderen, een patroon dat zich vaak ontwikkelt als reactie op trauma uit de kindertijd. Hoe gebeurt dit, en wanneer duidt het weigeren om hulp te vragen op een dieper liggend probleem? Laten we het verkennen.

Wat is hyperonafhankelijkheid?

Zoals veel positieve eigenschappen kan onafhankelijkheid ongezond worden als deze tot het uiterste wordt doorgevoerd. Hyperonafhankelijkheid is een overmatige behoefte aan zelfredzaamheid. Mensen met deze mentaliteit vermijden het om steun te vragen en benadrukken vaak: 'Ik kan alles zelf aan.'

Deze aanpak kan relaties schaden en de emotionele band, teamwerk en het weten wanneer je hulp moet zoeken, verstoren. Hyperonafhankelijke individuen kunnen bijvoorbeeld moeite hebben om anderen te vertrouwen, waardoor het moeilijk wordt om vriendschappen en familiebanden op te bouwen of te onderhouden. Op de werkplek vermijden ze vaak het delegeren van taken en kunnen ze de bijdragen van anderen afwijzen.

Iemand die hyperonafhankelijk is, gaat liever uitdagingen alleen aan dan hulp te accepteren, zelfs als dit zijn fysieke, mentale of emotionele gezondheid in gevaar brengt.

Veelvoorkomende tekenen van hyperonafhankelijkheid zijn onder meer:

• Weigeren om hulp te vragen
• Het vermijden van situaties waarin u op anderen moet vertrouwen
• Overwerken en niet delegeren
• Geheimzinnig zijn of terughoudend zijn in het delen van persoonlijke informatie
• Moeite om anderen te vertrouwen
• Weinig nauwe relaties hebben
• Weerstand bieden aan de afhankelijkheid van anderen van hen
• Een hekel hebben aan mensen die zij als behoeftig beschouwen

Interessant genoeg vermijden hyperonafhankelijke mensen niet alleen zelf de behoefte aan ondersteuning, maar kunnen ze ook niet inzien hoe hun gedrag anderen beïnvloedt. Ze verwachten misschien dat iedereen net zo zelfvoorzienend is als zijzelf en kijken neer op degenen die om hulp vragen. Zelfs als ze hulp zoeken, schamen ze zich daar vaak diep voor.

Wat veroorzaakt hyperonafhankelijkheid?

Hyperonafhankelijkheid is vaak een traumareactie. Het kan zich ontwikkelen wanneer iemand uit een traumatische ervaring leert – vaak in de kindertijd – dat hij of zij niet op anderen kan vertrouwen voor bescherming of steun. Kinderen die verwaarloosd worden, kunnen bijvoorbeeld leren alleen op zichzelf te vertrouwen, wat later in hun leven tot hyperonafhankelijkheid kan leiden.

Niet al het hyperonafhankelijke gedrag wordt veroorzaakt door trauma, en niet iedereen die een trauma ervaart, wordt hyperonafhankelijk. Gemeenschappelijke factoren die deze twee met elkaar verbinden, zijn echter:

• Geloven dat sociale steun onverdiend of onaanvaardbaar is
• Verwaarlozing uit het verleden die zelfredzaamheid afdwong
• Wantrouwen jegens anderen vanwege misbruik in het verleden
• Omgaan met verlies van controle of onzekerheid na een trauma

Iemand die jaren geleden een auto-ongeluk heeft gehad, kan bijvoorbeeld weigeren iemand anders te laten rijden, zelfs als hij of zij uitgeput is. Of iemand die schaamte of vernedering heeft gevoeld nadat hij in zijn jeugd op anderen had vertrouwd, kan helemaal stoppen met het zoeken naar steun.

Hyperonafhankelijke individuen lijken vaak alles onder controle te hebben, maar dit kan voortkomen uit de angst om als zwak te worden gezien als ze om hulp vragen. Sommigen zijn opgevoed met de overtuiging dat het niet nodig hebben van hulp een teken van kracht of superioriteit is; dit komt vooral veel voor in competitieve gezinnen of bij hoogbegaafde kinderen.

Hyperonafhankelijkheid en geestelijke gezondheid

Hyperonafhankelijkheid kan bijdragen aan geestelijke gezondheidsproblemen zoals angst en depressie. Veel hyperonafhankelijke mensen ervaren een burn-out omdat ze nooit om hulp vragen, wat het risico op het ontwikkelen van deze aandoeningen vergroot.

Deze mentaliteit kan ook leiden tot sociaal isolement en eenzaamheid, wat een negatieve invloed heeft op zowel de fysieke gezondheid als het emotionele welzijn. Door anderen weg te duwen, krijgen hyperonafhankelijke individuen vaak weinig of geen sociale steun.

Zelfs bestaande relaties kunnen eronder lijden. Als een vriend herhaaldelijk hulp aanbiedt en wordt afgewezen, kan de relatie na verloop van tijd verzwakken. In ernstige gevallen kan hyperonafhankelijkheid leiden tot zelfdestructief gedrag en ongezonde coping-mechanismen, zoals overmatig drinken, gokken of riskant seksueel gedrag.

Het beheren van hyperonafhankelijkheid

Hoewel hyperonafhankelijkheid geen formele diagnose is, kunnen therapie, zelfreflectie en het oefenen van kwetsbaarheid helpen dit probleem aan te pakken, vooral als het zijn oorsprong vindt in een trauma. Werken met een therapeut kan helpen wonden uit het verleden bloot te leggen en de oorsprong van deze copingstijl te begrijpen. Therapie kan ook helpen bij het opbouwen van gezondere, nauwere relaties.

Zelfzorg- en ontspanningstechnieken, zoals meditatie, yoga, massage of lichaamsbeweging, kunnen stress verminderen en negatieve coping-gewoonten vervangen. Het beoefenen van mindfulness is vooral nuttig, omdat het het bewustzijn vergroot van gedachten en emoties die opkomen als je hulp van anderen krijgt.

Wees geduldig en lief voor jezelf. Het overwinnen van hyperonafhankelijkheid kost tijd en kan zowel vooruitgang als tegenslagen met zich meebrengen. Erken dat deze coping-strategie je waarschijnlijk heeft geholpen een moeilijke situatie te overleven, maar besef dat het je misschien niet langer goed van pas komt.

Als u worstelt met hyperonafhankelijkheid en alcohol als coping-mechanisme heeft gebruikt, kan Quietmate u helpen een gezondere relatie met alcohol op te bouwen en levensstijlgewoonten te ontwikkelen die uw persoonlijke, professionele en sociale welzijn ondersteunen.