Wat gebeurt er werkelijk met je hersenen als je drinkt?

We zijn er allemaal wel eens geweest: een levendig feest, er werd muziek gespeeld, vrienden lachten, en iemand overhandigde je een drankje (misschien een biertje of een glas wijn) en moedigde je aan om ‘los te komen’ en mee te doen aan het plezier.

Alcohol wordt vaak gezien als een hoofdbestanddeel van sociale en culturele evenementen. Het wordt een ideale metgezel voor het vieren van goede tijden en het verlichten van moeilijke momenten. Maar wat gebeurt er eigenlijk na dat eerste slokje? Maakt drinken ons echt gelukkiger, of schept het alleen maar de illusie van geluk?

Het antwoord ligt in de chemie van onze hersenen, in het bijzonder een krachtige neurotransmitter genaamd dopamine. Je hebt misschien wel eens gehoord dat dopamine wordt omschreven als een ‘feel-good’-stof, maar welke invloed heeft alcohol daarop? Laten we de relatie tussen alcohol en dopamine eens nader bekijken.

Wat is dopamine?

Dopamine is een neurotransmitter die een sleutelrol speelt in de manier waarop we plezier en vreugde ervaren. Het is een centraal onderdeel van het beloningssysteem van de hersenen: het neurologische netwerk dat ons motiveert om plezierige ervaringen op te doen.

Of je nu van een heerlijke maaltijd geniet, samen met vrienden lacht, of trots bent nadat je een doel hebt bereikt, er komt dopamine vrij in je hersenen. Deze neurotransmitter ondersteunt het leren, de stemmingsregulatie, het geheugen en het algehele mentale welzijn.

Hoe beïnvloedt alcohol dopamine?

Alcohol verstoort de communicatieroutes van de hersenen en verstoort de normale neurologische functie. Geeft alcohol dopamine vrij? Op de korte termijn wel. Wanneer u voor het eerst drinkt, veroorzaakt alcohol de afgifte van dopamine, wat leidt tot gevoelens van geluk, ontspanning en verminderde angst.

Maar die eerste impuls is misleidend. Als je regelmatig drinkt, passen je hersenen zich aan aan het ontvangen van dopamine van een externe bron – en in grotere hoeveelheden. Na verloop van tijd produceert dezelfde hoeveelheid alcohol niet langer dezelfde dopamine-piek. Dit is wat bekend staat als het opbouwen van tolerantie.

Dit proces wordt vaak vergeleken met een ‘hedonische tredmolen’. De basislijn van je hersenen voor plezier – je hedonistische setpoint – stijgt, en je hebt meer alcohol nodig om dezelfde effecten te ervaren. Dit kan leiden tot steeds risicovollere drinkgewoonten.

Bovendien kan het dopaminegehalte, wanneer de alcohol is uitgewerkt, onder normaal dalen. Die plotselinge dip kan ervoor zorgen dat u zich neerslachtig, angstig of depressief voelt – een scherp contrast met het eerdere hoogtepunt. Deze achtbaan kan het herstel bemoeilijken en een drinkcyclus versterken om dat vluchtige gevoel van euforie na te jagen.

Gezondere keuzes maken

Als u begrijpt hoe alcohol dopamine beïnvloedt, kunt u bewustere beslissingen nemen over drinken. Hoewel alcohol misschien een snelle oplossing lijkt voor een slecht humeur, zijn de stemmingsverbeterende effecten tijdelijk. De daling van dopamine daarna kan angst en depressie verergeren, waardoor er na verloop van tijd een schadelijke cyclus ontstaat.

Probeer in plaats daarvan activiteiten op te nemen die op natuurlijke wijze de productie van dopamine ondersteunen, zonder de nadelen van alcohol. Hier zijn een paar ideeën:

• Eet goed: Voedingsmiddelen die rijk zijn aan tyrosine, zoals avocado's, bananen, amandelen en magere eiwitten, kunnen op natuurlijke wijze helpen de dopamine te stimuleren.
• Kom in beweging: Lichaamsbeweging, of het nu een stevige wandeling, yoga of dansen is, stimuleert de afgifte van dopamine en ondersteunt de mentale fitheid.
• Geef prioriteit aan slaap: Door rust kunnen uw hersenen neurotransmitters, waaronder dopamine, aanvullen, zodat u uitgerust wakker wordt.
• Oefen mindfulness: Meditatie en yoga kunnen stress verminderen en de dopamine verhogen door je te helpen aanwezig en kalm te blijven.
• Lach vaak: Lachen veroorzaakt de afgifte van dopamine en andere feel-good chemicaliën. Bekijk een grappige video of deel een grap met vrienden.
• Luister naar muziek: Je favoriete liedjes kunnen een dopamine-afgifte veroorzaken. Maak een opbeurende afspeellijst om je humeur een boost te geven.
• Maak contact met anderen: Zinvolle interacties met vrienden en familie verhogen het dopaminegehalte. Een goed gesprek of een warme knuffel kunnen een groot verschil maken.

Door activiteiten te kiezen die de natuurlijke dopaminebalans van uw hersenen ondersteunen, kunt u genieten van echt welzijn, zonder afhankelijk te zijn van alcohol.