Angst en hartkloppingen begrijpen

Wanneer stress en angst de overhand krijgen, wordt ons hart vaak de belangrijkste focus. Stel je hart voor als een kalm meer; het gladde, vredige oppervlak laat zien dat alles in balans is. Maar wanneer angst lijkt op een plotselinge windvlaag of iets dat onder water beweegt, veroorzaakt het rimpelingen over het oppervlak. Deze rimpelingen ervaren wij als hartkloppingen.

Hartkloppingen kunnen het gevoel geven dat uw hart bonst, racet of fladdert. Dit gevoel kan uw angst zelfs vergroten, waardoor een cyclus ontstaat die moeilijk te doorbreken is. Deze feedbacklus is de complexe manier waarop uw lichaam aangeeft dat iets aandacht nodig heeft. In dit artikel onderzoeken we hoe je deze signalen kunt begrijpen, hoe je ze kunt reguleren en hoe je angst effectiever kunt beheersen, zodat je hart terugkeert naar zijn kalme, stabiele ritme.

Angst en het hart

Hartkloppingen kunnen een symptoom zijn van angst, veroorzaakt door de activering van het autonome zenuwstelsel (AZS) van uw lichaam. Het ANS reguleert essentiële lichaamsfuncties, waaronder de spijsvertering, hartslag en ademhaling.

Angst veroorzaakt hartkloppingen door de ‘vecht-of-vlucht’-reactie van het lichaam te activeren, waardoor specifieke hormonen vrijkomen en uw lichaam wordt voorbereid op actie. De verhoogde bloedstroom levert energie om gevaar het hoofd te bieden of eraan te ontsnappen. Daarom merken veel mensen hartkloppingen op als ze zich bang, nerveus of angstig voelen.

Hartkloppingen veroorzaakt door situationele angst kunnen vaak worden behandeld met ontspanningstechnieken, zoals langzaam en diep inademen door uw neus en uit door uw mond. Bij chronische angststoornissen kan een goede behandeling zowel de angst als de bijbehorende hartkloppingen helpen beheersen.

Het temmen van het angstige hart

Onderzoek toont aan dat de meest effectieve manier om door angst veroorzaakte hartkloppingen te kalmeren, is door de angst zelf aan te pakken. Zie het als het voorkomen van een kater door minder te drinken, ook al heeft angst niet meteen een uitschakeling. Het beheer ervan vergt inspanning en soms professionele ondersteuning.

Het is van cruciaal belang om de oorzaak aan te pakken in plaats van alleen de symptomen te behandelen. Cognitieve gedragstherapie (CGT), mindfulness-oefeningen en medicatie (indien voorgeschreven door een zorgverlener) zijn allemaal effectief gebleken bij het beheersen van angst.

Hartkloppingen kunnen wijzen op een paniekaanval: een plotselinge, intense golf van angst of ongemak. Het is ook belangrijk om te erkennen dat hartkloppingen een symptoom kunnen zijn van atriale fibrillatie (Afib), een hartaandoening. Studies tonen aan dat het drinken van 1,2 alcoholische dranken per dag het risico op het ontwikkelen van Afib verhoogt.

Als u frequente of verergerende hartkloppingen ervaart, of als deze gepaard gaan met pijn op de borst, duizeligheid, bewustzijnsverlies of kortademigheid, raadpleeg dan een arts om Afib of andere onderliggende gezondheidsproblemen uit te sluiten.

Angst op afstand houden

Bedenk dat door angst veroorzaakte hartkloppingen de manier zijn waarop uw lichaam aangeeft dat er iets aandacht nodig heeft. Beschouw hartkloppingen als een oproep tot actie; uw lichaam moedigt u aan om te pauzeren, te ademen en voor uw welzijn te zorgen.

De eenvoudige beoefening van diepe, bewuste ademhaling kan uw zenuwstelsel helpen om te schakelen van de ‘vecht-of-vlucht’- naar ‘rust-en-verteer’-modus. Door je hartslag te vertragen, stuur je signalen terug naar je hersenen die zeggen: "We zijn veilig; alles is in orde."

Hier zijn enkele ademhalingsoefeningen die kunnen helpen angst en hartkloppingen te verminderen door uw ademhaling onder controle te houden en uw hartslag te vertragen:

• Diafragmatische ademhaling: een ontspanningstechniek waarbij u langzaam en diep inademt door uw neus en uitademt door uw mond. Herhaal dit minstens tien keer achter elkaar.
• Getuite lip-ademhaling: Bij deze methode adem je in door je neus en adem je langzaam uit door samengeknepen lippen.

Met dit inzicht kunt u zich gesterkt voelen om blijvende veranderingen door te voeren. Hier volgen nog meer praktische stappen die u kunt nemen:

• Zelfobservatie: Identificeer uw angsttriggers en probeer ze te vermijden. Merk op wanneer angst het vaakst hartkloppingen veroorzaakt: waar u bent, wat u doet, waar u aan denkt en andere relevante details.
• Omarm mindfulness: oefen technieken voor diepe ademhaling, meditatie en/of yoga. Deze oefeningen helpen je gegrond te blijven in het huidige moment, waardoor angst wordt verminderd.
• Verzorg uw lichaam: Regelmatige lichaamsbeweging, uitgebalanceerde voeding, voldoende slaap en verminderde alcoholinname kunnen helpen bij het beheersen van angst en de symptomen ervan. Goede hydratatie en voeding zijn essentieel; een verstoord elektrolytenevenwicht kan de hartfunctie beïnvloeden.
• Onderzoek drinkpatronen: Alcohol kan de angst verergeren en een negatieve invloed hebben op de gezondheid van het hart, waardoor mogelijk het vakantiehartsyndroom ontstaat of het risico op hart- en vaatziekten toeneemt. Het verminderen van de alcoholconsumptie of het beoefenen van nuchterheid kan nuttig zijn, vooral tijdens stressvolle periodes – vooral als u merkt dat uw hart sneller klopt na het drinken.
• Bewust bewegen: Beoefeningen zoals tai chi, yoga of andere bewuste bewegingen kunnen stress en angst verminderen en tegelijkertijd het algehele welzijn verbeteren.
• Aanvullende behandelingen: Biofeedback, massagetherapie, tijd in de natuur en soortgelijke technieken kunnen u helpen ontspannen en angst onder controle te houden.
• Verander uw perspectief: onthoud dat uw lichaam eraan werkt om u veilig en gezond te houden.
• Zoek professionele hulp: Als de angst overweldigend wordt, raadpleeg dan een zorgverlener of een professional in de geestelijke gezondheidszorg. Hulp vragen is helemaal oké!

Wanneer je hart sneller gaat kloppen, gebruik het dan als een kans om contact te maken met jezelf. Het is een uitnodiging om te pauzeren, adem te halen en terug te keren naar het huidige moment.

Raadpleeg altijd uw arts als u regelmatig last heeft van hartkloppingen, als deze verergeren of als deze gepaard gaan met pijn op de borst, duizeligheid, bewustzijnsverlies of kortademigheid. Deze kunnen wijzen op onderliggende gezondheidsproblemen die medische aandacht vereisen.