Rượu ảnh hưởng đến não của bạn như thế nào: Từ ngụm đầu tiên đến tác động lâu dài

Như Daniel Amen giải thích trong Thay đổi bộ não của bạn, Thay đổi cơ thể của bạn, bộ não của bạn tham gia vào mọi quyết định mà bạn đưa ra — từ những gì bạn ăn uống cho đến cách bạn quản lý căng thẳng. Nhưng bộ não cũng được định hình bởi những lựa chọn này. Đặc biệt, rượu có thể gây ra những thay đổi đáng kể, từ những thay đổi tạm thời về hóa học trong não đến những thay đổi cấu trúc lâu dài ở các khu vực như vỏ não trước trán. Vậy chính xác thì điều gì xảy ra trong não khi bạn uống rượu? Hãy cùng khám phá.

Phần 1: Điều gì xảy ra khi chúng ta uống rượu

Bộ não của bạn là một mạng lưới các tế bào thần kinh bận rộn giao tiếp thông qua các chất truyền tin hóa học được gọi là chất dẫn truyền thần kinh. Rượu nhanh chóng xâm nhập vào hệ thống này, tạo ra những tác động ngay lập tức và kéo dài. Đây là cách nó ảnh hưởng đến các chất dẫn truyền thần kinh quan trọng và chức năng não.

The Immediate Dopamine Buzz

Trong vòng vài giây sau ngụm đầu tiên, rượu sẽ đi vào máu và đi vào não. Nó kích hoạt sự giải phóng dopamine - chất dẫn truyền thần kinh “cảm giác dễ chịu” liên quan đến niềm vui và phần thưởng. Đó là lý do tại sao lần uống đầu tiên có thể khiến bạn cảm thấy rất thỏa mãn. Tuy nhiên, khi bạn tiếp tục uống rượu, phản ứng dopamine có xu hướng chững lại, khiến mỗi lần uống thêm ít có tác dụng hơn lần uống trước.

The Calming Effect of GABA

Rượu là chất ức chế hệ thần kinh trung ương, có nghĩa là nó làm chậm hoạt động của não. Nó tăng cường tác dụng của GABA, chất dẫn truyền thần kinh ức chế chính của não. GABA giúp thúc đẩy sự bình tĩnh và thư giãn, vì vậy khi rượu tăng cường hoạt động, bạn có thể cảm thấy buồn ngủ, thư giãn hoặc thời gian phản ứng chậm hơn.

Glutamate Takes a Hit

Glutamate, chất dẫn truyền thần kinh kích thích chính của não, thường tăng tốc hoạt động của não. Rượu ức chế glutamate, góp phần làm chậm chức năng não nói chung. Điều này, kết hợp với hoạt động GABA tăng lên, dẫn đến các tác động như nói ngọng, phối hợp kém và suy giảm khả năng phán đoán.

Memory Gaps

Rượu cản trở khả năng hình thành ký ức dài hạn mới của não. Nó không xóa những ký ức hiện có nhưng nó làm gián đoạn quá trình ghi lại, điều này có thể dẫn đến những ký ức mờ nhạt hoặc bị mất tích sau một đêm uống rượu.

Dynorphin: The Brain’s Reality Check

Dynorphin là chất dẫn truyền thần kinh ít được biết đến hơn, tạo ra cảm giác khó chịu hoặc khó chịu. Khi rượu gây ra sự gia tăng dopamine, não sẽ giải phóng dynorphin để cân bằng nó. Theo thời gian, khi uống rượu thường xuyên, não sẽ tiết ra nhiều dynorphin hơn để chống lại dopamine, làm giảm khoái cảm mà bạn có được từ rượu và các hoạt động khác. Điều này có thể dẫn đến việc uống nhiều hơn để đạt được cảm giác phê ban đầu - một yếu tố then chốt dẫn đến sự phụ thuộc.

Phần 2: Sự phụ thuộc và trạng thái “Bình thường” mới của bộ não

Với việc uống nhiều rượu thường xuyên, não sẽ thích nghi với sự hiện diện của rượu. Điều này dẫn đến sự dung nạp và phụ thuộc, bao gồm cả những thay đổi về mặt hóa học và cấu trúc:

• Sự cân bằng chất dẫn truyền thần kinh bị thay đổi: Não có thể sản xuất nhiều GABA hơn và ít glutamate hơn để bù đắp cho tác dụng của rượu, gây lo lắng khi bạn không uống rượu.
• Thay đổi hệ thống Dopamine: Theo thời gian, não của bạn trở nên ít phản ứng hơn với rượu, do đó bạn cần nhiều hơn để cảm nhận được tác dụng tương tự.
• Thay đổi cấu trúc não: Các khu vực như vỏ não trước trán – chịu trách nhiệm phán đoán và ra quyết định – có thể bị thay đổi, khiến việc cưỡng lại cảm giác thèm ăn trở nên khó khăn hơn.
• Tăng độ nhạy cảm với căng thẳng: Phản ứng căng thẳng của não trở nên cao hơn, khiến bạn có nhiều khả năng uống rượu để giảm bớt lo lắng.
• Thay đổi lộ trình khen thưởng: Não bắt đầu coi rượu là nguồn khen thưởng chính, khiến các hoạt động khác trở nên kém hấp dẫn hơn.
• Thích ứng tế bào: Tế bào thần kinh có thể thay đổi hình dạng, ảnh hưởng đến cách chúng gửi và nhận tín hiệu.

What Happens During Withdrawal

Khi một người nghiện rượu dừng lại hoặc cắt giảm lượng rượu, não sẽ phải vật lộn để điều chỉnh. Các triệu chứng rút tiền có thể bao gồm:

• Lo lắng và thay đổi tâm trạng
• Vấn đề về giấc ngủ
• Khó suy nghĩ rõ ràng
• Nhức đầu
• Trong trường hợp nặng, co giật hoặc ảo giác

Phần 3: Uống rượu mãn tính và sức khỏe não bộ

Sử dụng rượu nặng trong thời gian dài có thể dẫn đến những thay đổi lâu dài trong não:

• Co rút não: Uống rượu kéo dài có thể làm giảm thể tích não.
• Các vấn đề về trí nhớ và học tập: Vùng hải mã, quan trọng đối với trí nhớ, có thể bị suy giảm.
• Giảm độ dẻo của não: Rượu khiến não khó thích nghi và học hỏi hơn.
• Suy giảm nhận thức: Việc ra quyết định, giải quyết vấn đề và các nhiệm vụ trí óc khác trở nên khó khăn hơn.
• Cảm xúc không ổn định: Rượu có thể ảnh hưởng đến các khu vực điều chỉnh cảm xúc như hạch hạnh nhân.
• Hội chứng Wernicke-Korsakoff: Một tình trạng nghiêm trọng do thiếu thiamine, thường liên quan đến việc sử dụng rượu mãn tính. Nó liên quan đến sự nhầm lẫn, các vấn đề về phối hợp và mất trí nhớ nghiêm trọng.

The Good News: Your Brain Can Heal

May mắn thay, bộ não có khả năng phục hồi. Cắt giảm hoặc bỏ rượu có thể dẫn đến sự phục hồi đáng kể theo thời gian, cải thiện cả cấu trúc và chức năng của não.

Các bước để hỗ trợ sức khỏe não bộ

• Biết giới hạn của bạn: Thực hiện theo các hướng dẫn được khuyến nghị và tham khảo ý kiến ​​​​chuyên gia y tế nếu cần.
• Giữ nước: Uống nước giữa các đồ uống có cồn để giữ nước và tiêu thụ chậm.
• Tăng tốc độ bản thân: Nhấm nháp từ từ để cơ thể có thời gian xử lý rượu.
• Chọn các hoạt động không uống rượu: Lên kế hoạch cho các sự kiện xã hội không xoay quanh việc uống rượu.
• Học hỏi và Chia sẻ: Giáo dục bản thân và những người khác về tác động của rượu lên não.
• Uống rượu một cách có tâm: Hãy chú ý đến lý do tại sao bạn uống rượu - đó là thói quen, căng thẳng hay áp lực xã hội?
• Nhận hỗ trợ: Nếu bạn muốn cắt giảm hoặc bỏ việc, hãy liên hệ với bạn bè, gia đình hoặc chuyên gia để được giúp đỡ.

suy nghĩ cuối cùng

Như Neil deGrasse Tyson đã nói, bộ não vẫn là một trong những bí ẩn lớn nhất của chúng ta. Đó là một cơ quan mạnh mẽ, có khả năng thích ứng, định hình mọi trải nghiệm mà chúng ta có. Bằng cách hiểu rượu ảnh hưởng như thế nào đến nó, bạn có thể đưa ra những lựa chọn sáng suốt nhằm hỗ trợ sức khỏe não bộ và sức khỏe tổng thể của bạn. Những quyết định bạn đưa ra hôm nay có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và hạnh phúc của bạn trong nhiều năm tới.