Tìm hiểu Hội chứng rượu bào thai và việc mang thai

Mang thai là một hành trình đáng chú ý nhưng cũng đi kèm với những thử thách đặc biệt. Từ sự thay đổi nội tiết tố và những khó chịu về thể chất đến những hạn chế về chế độ ăn uống, các bậc cha mẹ tương lai phải đối mặt với nhiều thay đổi. Một câu hỏi phổ biến là về việc uống rượu khi mang thai. Trong khi hầu hết mọi người đều biết uống rượu nhiều là nguy hiểm, vậy còn việc thỉnh thoảng uống rượu thì sao? Bài viết này tìm hiểu xem rượu gây ra hội chứng rượu bào thai như thế nào và liệu lượng rượu nào có thể an toàn khi mang thai.

Hội chứng rượu bào thai là gì?

Hội chứng rượu bào thai (FAS) là một tình trạng thuộc nhóm rối loạn phổ rượu ở bào thai (FASD), do tiếp xúc với rượu trong thai kỳ. Nó ảnh hưởng đến khoảng 2-5% số người ở Hoa Kỳ. Trẻ mắc FAS có thể phải đối mặt với tình trạng thiểu năng trí tuệ, tăng trưởng bất thường và những thách thức về hành vi ảnh hưởng đến tương tác xã hội.

Bao nhiêu rượu gây ra hội chứng rượu bào thai?

Không có lượng rượu nào được coi là an toàn khi mang thai. Nghiên cứu chỉ ra rằng uống rượu say (bốn ly trở lên cùng một lúc) và sử dụng rượu thường xuyên có nguy cơ mắc FAS cao nhất. Tuy nhiên, ngay cả việc uống rượu ở mức độ thấp đến vừa phải cũng có thể gây hại cho sự phát triển não và cơ quan của thai nhi. Các nghiên cứu liên kết việc tiếp xúc với rượu trước khi sinh với việc tăng tính bốc đồng, các vấn đề về chú ý và tình trạng sức khỏe tâm thần ở trẻ em. Uống rượu hàng ngày khi mang thai có thể làm giảm chỉ số IQ của trẻ tới 7 điểm và ảnh hưởng đến các kỹ năng học tập như đọc và toán.

Tác động của rượu trong tam cá nguyệt

Uống rượu trong ba tháng đầu tiên - thường là trước khi biết mang thai - có thể làm gián đoạn đáng kể sự phát triển của thai nhi, đặc biệt là sự phát triển của não. Tuy nhiên, việc tiêu thụ rượu trong tam cá nguyệt thứ hai và thứ ba vẫn có hại vì não và các cơ quan tiếp tục trưởng thành. Hiệu quả có thể khác nhau giữa các lần mang thai, vì vậy kết quả khỏe mạnh trước đây không đảm bảo cho kết quả trong tương lai.

Rượu ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi như thế nào

Rượu đi qua nhau thai qua đường máu. Thai nhi chuyển hóa rượu chậm hơn người lớn, kéo dài thời gian tiếp xúc và làm gián đoạn sự phát triển. Tác hại cụ thể bao gồm:

• Can thiệp tế bào thần kinh: Rượu làm gián đoạn sự phát triển của tế bào thần kinh và khả năng giao tiếp của não.
• Tổn thương tế bào: Nó có thể giết chết tế bào, dẫn đến những bất thường về thể chất.
• Giảm lưu lượng máu: Rượu làm hẹp mạch máu, làm giảm oxy và chất dinh dưỡng cho thai nhi. Nghiên cứu cho thấy ngay cả 1-2 ly rượu vang cũng có thể ức chế nhịp thở của thai nhi, cho thấy thai nhi đang bị đau khổ.

Triệu chứng của hội chứng rượu bào thai

Các triệu chứng FAS có mức độ nghiêm trọng khác nhau và bao gồm:

• Tác động vật lý: Các đặc điểm khác biệt trên khuôn mặt (mắt nhỏ, môi trên mỏng), dị tật khớp, chậm phát triển, các vấn đề về thị giác/thính lực và khiếm khuyết cơ quan.
• Ảnh hưởng đến não và hệ thần kinh: Khả năng phối hợp kém, các vấn đề về trí nhớ, thiếu tập trung, hiếu động thái quá và thay đổi tâm trạng.
• Tác động xã hội và hành vi: Khó khăn ở trường, tương tác xã hội và kiểm soát xung động.

Các bác sĩ chẩn đoán FAS dựa trên các triệu chứng vì không có xét nghiệm y tế cụ thể.

Các yếu tố làm tăng rủi ro FAS

Một số điều kiện làm tăng nguy cơ mắc FAS:

• Dinh dưỡng kém hoặc mang thai nhiều lần
• Chỉ số BMI thấp, hút thuốc hoặc tuổi mẹ cao
• Thiếu sự chăm sóc trước khi sinh hoặc tiền sử gia đình nghiện rượu nặng
• Căng thẳng cao hoặc môi trường sống bất lợi

Rượu và cố gắng thụ thai

Các chuyên gia khuyên nên tránh uống rượu khi cố gắng thụ thai vì tổn thương có thể xảy ra sớm trong thai kỳ. Uống nhiều rượu trước khi mang thai có liên quan đến sự chậm phát triển ở trẻ em. Rượu cũng góp phần gây ra vấn đề sinh sản ở tất cả các bậc cha mẹ.

Những rủi ro khác của việc uống rượu khi mang thai

Ngoài FAS, rượu còn làm tăng nguy cơ sẩy thai, thai chết lưu, sinh non và đột tử ở trẻ sơ sinh. Các nghiên cứu cho thấy uống rượu mỗi tuần trong thời kỳ đầu mang thai làm tăng nguy cơ sẩy thai lên 8% và bất kỳ việc tiêu thụ rượu nào cũng làm tăng khả năng thai chết lưu lên 40%.

Điều trị và chăm sóc FAS

FAS không có cách chữa trị nhưng chẩn đoán và hỗ trợ sớm có thể kiểm soát các triệu chứng. Các phương pháp điều trị bao gồm dùng thuốc điều trị hành vi, trị liệu cho các vấn đề về học tập và huấn luyện cha mẹ. Các yếu tố bảo vệ như một ngôi nhà ổn định, chẩn đoán sớm và giáo dục đặc biệt giúp trẻ phát triển mạnh mẽ.

Những lời khuyên thiết thực khi chăm sóc trẻ mắc FAS:

• Tạo khu vực ăn và ngủ yên tĩnh
• Duy trì các thói quen có thể dự đoán được
• Sử dụng ngôn ngữ đơn giản và lặp lại
• Chuẩn bị cho trẻ những trải nghiệm mới
• Củng cố hành vi tích cực bằng phần thưởng

Đồ uống tốt cho sức khỏe khi mang thai

Giữ nước và nuôi dưỡng bằng các lựa chọn an toàn sau:

• Nước: Cần thiết cho việc hấp thụ chất dinh dưỡng và ngăn ngừa chuột rút, mệt mỏi và nhiễm trùng tiểu. Đặt mục tiêu uống 6-8 ly mỗi ngày.
• Nước có hương vị: Thêm bạc hà, quả mọng hoặc cam quýt để tạo cảm giác đa dạng và giảm buồn nôn.
• Sữa: Chọn các lựa chọn tiệt trùng cho canxi và protein. Sử dụng các sản phẩm thay thế không chứa sữa ít béo hoặc tăng cường nếu cần.
• Trà thảo dược: Các lựa chọn không chứa caffeine như gừng hoặc bạc hà có thể làm giảm tình trạng ốm nghén. Tránh uống trà lá mâm xôi cho đến cuối thai kỳ.
• Sinh tố: Trộn trái cây và rau với nước, sữa hoặc sữa chua để bổ sung nước và dinh dưỡng. Hạn chế thêm đường và natri.

Bài học chính

Hội chứng rượu bào thai có thể phòng ngừa được bằng cách tránh uống rượu hoàn toàn trong thời kỳ mang thai. Bất kỳ việc tiêu thụ rượu nào cũng có thể có hại và việc dừng lại ở bất kỳ thời điểm nào đều có lợi. Nếu bạn đang mang thai và uống rượu, hãy nhanh chóng tìm tư vấn y tế. Nếu việc cắt giảm rượu là một thách thức, hãy cân nhắc sử dụng Quietmate để hỗ trợ xây dựng thói quen lành mạnh hơn.