Tại sao rượu làm bạn mệt mỏi: Khoa học đằng sau sự suy thoái

Nhiều người trong chúng ta thưởng thức đồ uống để thư giãn, nhưng cảm giác sảng khoái dễ chịu đó thường khiến bạn kiệt sức. Bài viết này giải thích cách cơ thể bạn xử lý rượu, tại sao nó khiến bạn cảm thấy kiệt sức và vai trò chính của gan trong quá trình này.

Bài học chính

• Chuyển hóa rượu: Gan của bạn làm việc chăm chỉ để phân hủy rượu thành những chất ít độc hại hơn.
• Mệt mỏi và rượu: Sản phẩm phụ của quá trình phân hủy rượu và những thay đổi về hóa học trong não góp phần gây ra mệt mỏi.
• Vai trò của gan: Khối lượng công việc nặng nề của gan trong quá trình chế biến rượu có thể làm căng thẳng hệ thống của bạn và làm tăng mệt mỏi.

Cơ thể bạn xử lý rượu như thế nào

Khi bạn uống rượu, rượu không chỉ ở trong dạ dày mà còn di chuyển khắp cơ thể bạn và trải qua quá trình phân hủy chi tiết, chủ yếu ở gan. Đây là cách nó hoạt động:

• Hấp thu: Rượu đi vào máu qua dạ dày và ruột non, thường trong vòng vài phút.
• Phân bố: Khi vào máu, rượu sẽ lan khắp cơ thể, ảnh hưởng đến các cơ quan như não.
• Chuyển hóa gan: Gan của bạn đảm nhiệm vai trò này, sử dụng các enzyme đặc biệt để xử lý rượu.

Enzymatic Breakdown

• Alcohol Dehydrogenase (ADH): Enzyme này biến rượu thành acetaldehyde, một chất độc hại có liên quan đến các triệu chứng nôn nao.
• Aldehyde Dehydrogenase (ALDH): Enzyme này chuyển đổi acetaldehyde thành acetate, một chất nhẹ hơn mà cơ thể bạn cuối cùng sẽ loại bỏ dưới dạng nước và carbon dioxide.

Trong quá trình này, gan của bạn tập trung quá nhiều vào việc phân hủy rượu đến mức có thể bỏ qua các công việc quan trọng khác, dẫn đến nhiều tác dụng phụ khác nhau.

Tại sao rượu dẫn đến mệt mỏi

Cảm giác buồn ngủ sau khi uống rượu không chỉ xuất hiện trong đầu bạn mà còn bắt nguồn từ một số quá trình sinh học:

• Thay đổi hóa học trong não: Rượu làm tăng GABA, một chất hóa học làm dịu não và giảm glutamate, giúp bạn tỉnh táo. Kết quả? Thư giãn và buồn ngủ.
• Sản phẩm phụ độc hại: Acetaldehyde, sản phẩm phụ của quá trình phân hủy rượu, có thể gây đau đầu, buồn nôn và mệt mỏi khi cơ thể bạn hoạt động để loại bỏ nó.
• Mất nước: Rượu khiến bạn mất nhiều chất lỏng hơn, dẫn đến mất nước. Điều này có thể gây đau đầu, chóng mặt và năng lượng thấp.
• Gián đoạn giấc ngủ: Mặc dù rượu có thể giúp bạn ngủ nhanh hơn nhưng nó lại gây rối loạn giấc ngủ REM của bạn - phần phục hồi của chu kỳ giấc ngủ - khiến bạn mệt mỏi vào ngày hôm sau.

Vai trò của gan trong chế biến rượu

Gan của bạn rất cần thiết để lọc độc tố, hỗ trợ tiêu hóa và cân bằng lượng đường trong máu. Khi bạn uống rượu, nó đảm nhận nhiệm vụ quan trọng là xử lý rượu:

• Giải độc: Gan của bạn sử dụng enzyme ADH và ALDH để biến rượu thành chất an toàn hơn để loại bỏ. Quá trình đòi hỏi khắt khe này có thể làm căng gan, đặc biệt là khi uống nhiều rượu.
• Thay đổi mức độ ưu tiên: Khi có rượu, gan của bạn sẽ ưu tiên phân hủy rượu hơn các nhiệm vụ trao đổi chất khác, điều này có thể phá vỡ các chức năng bình thường của cơ thể.
• Sử dụng nhiều năng lượng: Quá trình chuyển hóa rượu đòi hỏi nhiều năng lượng, làm cạn kiệt nguồn tài nguyên của gan và góp phần gây ra mệt mỏi tổng thể.
• Tác động lên toàn cơ thể: Gan làm việc quá sức có thể gây ra tình trạng viêm ảnh hưởng đến các cơ quan khác, bao gồm cả não, làm tăng thêm cảm giác mệt mỏi.

Câu hỏi thường gặp

• Tại sao lúc đầu rượu làm tôi buồn ngủ nhưng sau đó lại phá hỏng giấc ngủ của tôi? Rượu ban đầu làm tăng tín hiệu làm dịu não, khiến bạn buồn ngủ. Nhưng sau đó nó sẽ làm gián đoạn giấc ngủ REM, dẫn đến việc nghỉ ngơi kém và mệt mỏi vào ngày hôm sau.
• Uống nước có thể làm giảm mệt mỏi do rượu? Giữ nước giúp giảm các triệu chứng mất nước, nhưng nó sẽ không đảo ngược tác dụng an thần của rượu đối với não của bạn.
• Có cách nào để tăng tốc độ chuyển hóa rượu? Không—gan của bạn xử lý rượu ở một tốc độ cố định. Nước, thức ăn và nghỉ ngơi có thể làm giảm các triệu chứng nhưng không làm cho quá trình diễn ra nhanh hơn.
• Loại rượu có ảnh hưởng đến mức độ mệt mỏi của tôi không? Có—hàm lượng cồn, chất phụ gia và khả năng dung nạp cá nhân của bạn có thể ảnh hưởng đến mức độ ảnh hưởng của các loại đồ uống khác nhau đến mức năng lượng của bạn.
• Làm thế nào để giảm mệt mỏi khi uống rượu? Uống điều độ, bổ sung nước, nghỉ ngơi đầy đủ và ăn trong khi uống rượu để làm chậm quá trình hấp thụ rượu và giảm tác động của nó.

Phần kết luận

Mệt mỏi do rượu gây ra bắt nguồn từ sự kết hợp của những thay đổi hóa học trong não, các sản phẩm phụ độc hại, mất nước và gián đoạn giấc ngủ — tất cả đều do gan của bạn phải xử lý mạnh mẽ. Hiểu được những tác động này có thể giúp bạn đưa ra những lựa chọn thông minh hơn về việc uống rượu và bảo vệ sức khỏe của mình.