Tìm hiểu về Latuda: Công dụng, Tác dụng phụ và Tương tác với Rượu

Việc bắt đầu kê đơn thuốc mới có thể khiến bạn cảm thấy khó khăn, đặc biệt là khi phải kiểm soát các tình trạng như tâm thần phân liệt hoặc rối loạn lưỡng cực. Bạn có thể thắc mắc những hoạt động nào là an toàn, những gì cần tránh và liệu bạn vẫn có thể uống rượu hay không. Hướng dẫn này khám phá Latuda, tác dụng của nó và những cân nhắc quan trọng về an toàn.

Latuda là gì?

Latuda (tên chung luraidone hydrochloride) là một loại thuốc chống loạn thần được kê đơn cho bệnh tâm thần phân liệt và rối loạn lưỡng cực. Nó đặc biệt hiệu quả trong điều trị chứng trầm cảm lưỡng cực - những giai đoạn tâm trạng chán nản kéo dài có thể xảy ra cùng với tình trạng này.

Thuốc hoạt động bằng cách ngăn chặn các thụ thể dopamine và serotonin cụ thể trong não, cân bằng các chất dẫn truyền thần kinh này. Giảm lượng dopamine dư thừa giúp giảm bớt các triệu chứng loạn thần như ảo giác và ảo tưởng, đồng thời điều chỉnh serotonin giúp cải thiện tâm trạng. Ngăn chặn một số thụ thể serotonin nhất định cũng giúp tăng cường chức năng nhận thức và giảm chứng rối loạn tâm thần.

Tóm lại: Latuda có chức năng vừa là thuốc chống trầm cảm vừa chống loạn thần bằng cách điều chỉnh hoạt động của serotonin và dopamine.

Tác dụng phụ Latuda

Không giống như nhiều loại thuốc chống loạn thần, Latuda nhắm vào ít thụ thể hơn, có khả năng làm giảm nguy cơ suy giảm nhận thức, tăng cân đáng kể và an thần quá mức. Tuy nhiên, tác dụng phụ vẫn có thể xảy ra:

• Khó chịu và bốc đồng
• Buồn nôn và khó nuốt
• Mất ngủ và buồn ngủ
• Chóng mặt và mất phương hướng
• Tăng nguy cơ quá nóng
• Cứng cơ và chuyển động giật
• Bồn chồn hoặc cử động chậm lại
• Trầm cảm và ý nghĩ tự tử

Tác động lâu dài khác nhau giữa các cá nhân và có thể bao gồm các cử động không tự chủ (rối loạn vận động muộn) và thay đổi trao đổi chất. Dừng Latuda đột ngột có thể gây ra các triệu chứng cai thuốc như buồn nôn, nôn, mất ngủ và chóng mặt. Luôn luôn tham khảo ý kiến ​​bác sĩ trước khi thay đổi thuốc.

Một số tác dụng phụ báo hiệu mối lo ngại nghiêm trọng. Lượng đường trong máu cao đặc biệt quan trọng đối với những người mắc bệnh tiểu đường. Theo dõi tình trạng lú lẫn, đi tiểu thường xuyên, đói hoặc khát quá mức, buồn nôn, suy nhược hoặc hơi thở có mùi trái cây. Liên hệ với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn ngay lập tức nếu bạn nhận thấy lượng đường trong máu thay đổi hoặc có ý nghĩ tự tử sau khi bắt đầu sử dụng Latuda.

Chống chỉ định của Latuda

Khi bắt đầu sử dụng bất kỳ loại thuốc mới nào, việc hiểu rõ các tương tác tiềm ẩn là rất quan trọng. Nhiều chất khác nhau có thể ảnh hưởng đến hiệu suất của Latuda, bao gồm thuốc kháng sinh, thuốc chống nấm, thảo dược (đặc biệt là cần sa và St. John's Wort), và thậm chí cả bưởi. Luôn thông báo cho bác sĩ về tất cả các loại thuốc và chất bổ sung bạn đang dùng.

Các yếu tố lối sống cũng quan trọng. Vì Latuda có thể làm suy giảm khả năng điều chỉnh nhiệt độ cơ thể, tránh mất nước, tập thể dục cường độ cao và phơi nắng kéo dài để tránh quá nóng.

Việc tiêu thụ rượu khi dùng Latuda cần được chú ý đặc biệt. Hãy cùng xem rượu tương tác với loại thuốc này như thế nào và những rủi ro liên quan.

Rượu, tâm thần phân liệt và rối loạn lưỡng cực

Hiểu lý do tại sao rượu gây ra những rủi ro cụ thể bắt đầu từ các tình trạng mà Latuda điều trị. Những người mắc chứng rối loạn lưỡng cực hoặc tâm thần phân liệt có tỷ lệ nghiện rượu và rối loạn sử dụng rượu (AUD) cao hơn so với dân số nói chung.

Khoảng 24-36% số người bị tâm thần phân liệt phải vật lộn với AUD, trong khi hơn 46% những người mắc chứng rối loạn lưỡng cực đáp ứng các tiêu chí của AUD. Rượu có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của cả hai tình trạng, làm tăng nguy cơ trầm cảm, có ý định tự tử, gây hấn và không tuân thủ thuốc — làm giảm hiệu quả điều trị và có thể gây tái phát triệu chứng.

Đối với những người mắc chứng rối loạn lưỡng cực, lạm dụng rượu có thể dẫn đến thay đổi tâm trạng nhanh chóng, các giai đoạn hưng cảm hỗn hợp, nhập viện thường xuyên hơn và hồi phục chậm hơn.

Nguy hiểm của việc trộn rượu và Latuda

Trong khi nghiên cứu về tương tác giữa Latuda và rượu vẫn còn hạn chế, bằng chứng hiện tại nêu bật một số mô hình liên quan:

Respiratory Depression and Overdose Risk

Cả rượu và Latuda đều là chất ức chế hệ thần kinh trung ương (CNS), làm chậm các chức năng tự động như thở và nhịp tim. Việc kết hợp chúng sẽ làm tăng những tác động này lên gấp bội, làm tăng nguy cơ suy hô hấp—thở nông và có thể ngừng thở. Rủi ro quá liều cũng bao gồm co giật, huyết áp thấp và nhịp tim không đều. Nếu bạn gặp những triệu chứng này, hãy liên hệ với cơ quan kiểm soát chất độc (800-222-1222) hoặc gọi 911 ngay lập tức.

Enhanced Sedation and Cognitive Impairment

Kết hợp thuốc ức chế thần kinh trung ương có thể làm chậm đáng kể hoạt động của não, tăng cảm giác an thần và suy giảm khả năng phán đoán. Hỗn hợp này có thể làm suy yếu khả năng giải quyết vấn đề, cảm xúc cùn mòn, tốc độ xử lý chậm và giảm khả năng tập trung. Nó cũng có thể gây mê sảng, khiến bạn chóng mặt và mất phương hướng.

Orthostatic Hypotension

Tình trạng này liên quan đến việc huyết áp giảm đột ngột khi đứng lên - cảm giác chóng mặt khi bạn đứng lên quá nhanh. Latuda có thể ảnh hưởng đến huyết áp và rượu có thể làm trầm trọng thêm tác động này, làm tăng nguy cơ té ngã.

Unexpected Side Effects

Ngay cả khi bạn đã dùng Latuda trong nhiều năm, việc thêm rượu có thể làm tăng thêm các tác dụng phụ như lú lẫn, buồn nôn và chóng mặt. Các hoạt động thường lệ như lái xe hoặc đi bộ quanh nhà có thể trở thành thử thách nguy hiểm.

Cách tránh uống rượu khi dùng Latuda

Với một số điều chỉnh về lối sống và sự hỗ trợ chuyên nghiệp, bạn có thể tránh uống rượu thành công khi ở Latuda. Hãy xem xét những chiến lược thực tế sau:

• Làm rõ các ưu tiên của bạn: Viết ra các mục tiêu chính của bạn—sức khỏe tinh thần, cân bằng cảm xúc hoặc giảm ảo giác—và hiển thị danh sách này ở nơi bạn sẽ nhìn thấy hàng ngày.
• Phát triển các kỹ năng đối phó mới: Hãy thử thiền, chánh niệm, thư giãn cơ bắp dần dần hoặc các phương pháp sáng tạo thay vì chuyển sang uống rượu.
• Khám phá các lựa chọn thay thế không chứa cồn: Thay thế mocktail, sinh tố, nước trái cây tươi hoặc trà thảo dược bằng đồ uống có cồn. Đôi khi nghi lễ quan trọng hơn rượu.
• Đặt mục tiêu tài chính: Tính toán số tiền bạn chi cho rượu và chuyển số tiền đó sang các ưu tiên khác.
• Tiếp tục tham gia: Hãy lấp đầy thời gian của bạn bằng các hoạt động như tập thể dục nhẹ nhàng, sở thích, giao tiếp xã hội hoặc hoạt động tình nguyện để giảm bớt những suy nghĩ liên quan đến rượu.
• Tập trung vào việc chăm sóc bản thân: Ưu tiên giấc ngủ, dinh dưỡng, hoạt động thể chất, kiểm soát căng thẳng và kết nối xã hội.
• Loại bỏ rượu khỏi nhà: Tặng đồ uống có cồn để loại bỏ sự cám dỗ.
• Xác định và quản lý các yếu tố kích hoạt: Ghi lại các tình huống kích hoạt cảm giác thèm uống rượu vào nhật ký và phát triển các phản ứng thay thế.
• Tìm cộng đồng hỗ trợ: Kết nối với những người hiểu trải nghiệm của bạn thông qua các nhóm hỗ trợ trực tuyến hoặc địa phương, chẳng hạn như Diễn đàn 24/7 có sẵn thông qua Rathermate.
• Tìm kiếm sự trợ giúp chuyên nghiệp: Tham khảo ý kiến ​​​​của các nhà trị liệu, bác sĩ tâm thần hoặc các chuyên gia sức khỏe tâm thần khác để điều trị AUD, rối loạn lưỡng cực hoặc tâm thần phân liệt.

Việc thực hiện những chiến lược này cần có thời gian và nỗ lực nhất quán, nhưng mỗi bước sẽ đưa bạn hướng tới một cuộc sống khỏe mạnh hơn, hạnh phúc hơn.

Đưa ra quyết định sáng suốt

Nếu bác sĩ tâm thần của bạn khuyên dùng Latuda, hãy thảo luận cởi mở về lối sống của bạn, bao gồm cả việc uống rượu. Mặc dù loại thuốc này có thể kiểm soát hiệu quả chứng trầm cảm lưỡng cực và tâm thần phân liệt, nhưng việc kết hợp nó với rượu sẽ gây ra những nguy cơ nghiêm trọng cho sức khỏe. Uống rượu trong khi dùng Latuda có thể làm tăng tác dụng phụ, suy hô hấp và nguy cơ quá liều. Tuy nhiên, đối với nhiều người, nó vẫn là phương pháp điều trị ảo giác, ảo tưởng và giai đoạn trầm cảm hiệu quả nhất.

Nếu bạn đang cân nhắc việc thay đổi mối quan hệ của mình với rượu trước khi bắt đầu Latuda, Rathermate có thể hỗ trợ. Ứng dụng giảm lượng rượu đã được chứng minh này cung cấp các công cụ được khoa học chứng minh để thực hiện những thay đổi bền vững, lâu dài đối với thói quen uống rượu của bạn.